9X kể về hành trình ròng rã ăn cá hộp đến nhận học bổng tiến sĩ toàn phần và trở thành chuyên gia tư vấn kinh tế cho World Bank

Đào Phương Đông, sinh năm 1994, đang là chuyên gia tư vấn kinh tế tại World Bank và là nghiên cứu sinh tiến sĩ tại đại học Convertry Anh Quốc. Người thanh niên đến từ đất cảng Hải Phòng đã 2 lần nhận được học bổng từ các đại học danh giá nước ngoài, với tổng giá trị lên đến gần 7 tỷ đồng.

Bên cạnh các công việc nghiên cứu tại các cơ quan kinh tế hàng đầu của thế giới, Đông còn đang tham gia dự án tư vấn kinh tế cho Tp Hồ Chí Minh, trực thuộc Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu  AVSE Global. Mặc dù vẫn hỗ trợ được tổ quốc từ xa, song trong lòng chàng trai này chưa một ngày nào là thôi nhớ quê hương và luôn mong muốn được quay về trực tiếp góp sức.

Nhìn lại hành trình của mình, Đông chỉ muốn nói mình chẳng có gì ngoài hai từ "may mắn" và "biết ơn".

Hành trình giành học bổng không hề dễ dàng!

Ngay từ đầu, Đông cũng như những bạn sinh viên khác, chỉ mong ra trường tìm việc làm. 9X này cũng theo đuổi chứng chỉ phân tích tài chính CFA từ khi ngồi trên giảng đường với mong muốn được làm việc tại bộ phận phân tích đầu tư.

Năm 2016, đây là lần đầu tiên Đông nhận được học bổng du học. Anh nhận được học bổng 40% cho chương trình thạc sĩ quản trị kinh doanh về tài chính tại đại học Bangor - Anh Quốc. Với Đông, một năm là khoảng thời gian không ngắn, cũng không dài, bên cạnh những kiến thức chuyến đi lần này cũng mang đến nhiều trải nghiệm mới như cảm giác xa quê hương là thế nào, cảm giác phải tự lập ở xứ lạ ra sao. Kết thúc 1 năm học tập tại đây, anh tốt nghiệp thạc sĩ loại ưu, song vẫn chưa tìm thấy trong mình niềm đam mê trong lĩnh vực nghiên cứu hàn lâm.

Sau đó vào năm 2017, Đông quay về nước làm Giảng viên khoa Tài chính Ngân hàng, trường Đại học Kinh tế, ĐHQG Hà Nội và công tác tại Fiingroup (Stoxplus) với vị trí phát triển sản phẩm dữ liệu đầu tư Fiintrade. Công việc cũng rất thuận lợi và có nhiều thành tựu, song trong lòng anh vẫn chưa nguôi giấc mơ về biển lớn.

Một khoảng thời gian sau đó, Đông mới nhận ra mình có đam mê nghiên cứu sâu trong ngành Công nghệ tài chính (Fintech) cũng như Tài chính định lượng (Quantitative) và việc tiếp tục con đường cao học là tất yếu. Anh quay trở lại với đường đua giành học bổng tiến sĩ.

Hành trình lần này của Đông có phần vất vả hơn so với những nghiên cứu sinh khác. Vì thông thường ngay từ bậc học thạc sĩ, các nghiên cứu sinh đã có thể xác định liệu có tiếp tục theo con đường học thuật hay không. Nếu theo đuổi con đường hàn lâm, các nghiên cứu sinh sẽ chọn Thạc sĩ khoa học (Master of Science-MSc), Thạc sĩ triết học (Master of philosophy-M.Phill) hơn là các chương trình thạc sĩ quản trị kinh doanh (Master of Business Administration-MBA).

"Mình mất khoảng 2 năm để chuẩn bị cho việc ứng tuyển học bổng tiến sĩ. Quãng thời gian đó, sáng mình đi làm, tối đến quán cà phê tập viết các đề xuất nghiên cứu (Research Proposal), tìm kiếm cơ hội học bổng, mở rộng quan hệ và xin góp ý từ các giáo sư, thầy cô, anh chị đi trước để hoàn thiện hồ sơ và cả việc ôn luyện tiếng Anh nữa. Đặc biệt là việc viết đề xuất nghiên cứu - một phần quan trọng trong hồ sơ ứng tuyển tiến sĩ. Vì chưa có nhiều kinh nghiệm nên mình đã gặp rất nhiều khó khăn với phần này. Có những hôm mình ngồi đến tận khuya để viết tập viết mà vẫn chưa đâu vào đâu", Đông chia sẻ.

Những sự phấn đấu cuối cùng cũng được nhìn nhận. Giữa năm 2019, Đông xuất sắc giành được học bổng Tiến sĩ toàn phần với tổng giá trị gần 2 tỷ đồng cho 5 năm theo học tại Đại học Alicante (Tây Ban Nha), ngành Kinh tế định lượng (Quantitative Economics).

Chọn con tim hay là nghe lý trí

Tuy nhiên, Đông bước đi nhưng lòng vẫn còn rất nhiều câu hỏi như việc liệu đó có phải định hướng của mình, hay mình có thể hòa hợp với môi trường ở đó… Vì định hướng ban đầu của anh không phải là Tây Ban Nha. Cuối cùng Đông quyết định phải vươn ra biển lớn mới biết được mình đang ở đâu.

"Ở Tây Ban Nha, có thể nói là thời gian đi học 'khốc liệt' nhất cuộc đời mình. Chương trình học ở đây là 2 năm đầu học đại cương và 3 năm sau bắt đầu tập trung vào nghiên cứu. Vì học bổng sẽ được cấp theo thành tích học tập nên mọi người đều phải rất cố gắng. Ví dụ lớp có 10 bạn thì có 3-5 bạn top đầu có mức học bổng cao hơn hẳn so với các bạn còn lại. Điều đáng quý nhất là mặc dù sự cạnh tranh rất lớn nhưng mình lại nhận được rất nhiều sự giúp đỡ từ các bạn cùng học. 2 năm đầu học đại cương mình có thể nói là thời gian học 'điên cuồng', từ 5 giờ sáng đến tận khuya. Kết thúc thời gian học trên lớp thì mình lại vào thư viện học đến 9-10 giờ tối.

Đến bây giờ nếu nhìn lại thì vui nhất mình vẫn nhớ những lon cá hộp. Cá hộp thời ấy rất phù hợp cho sinh viên vì nó rẻ và tiện. 1 Euro mà mình có thể ăn được 2 bữa trong một ngày. Bọn mình phải cắm cơm từ tối hôm trước, sáng ghé cửa hàng mua 1 lon cá hộp rồi tiện đến trường và quy trình cứ thế miệt mài trong suốt quãng thời gian học.

Mình cũng có những lúc khó khăn, đã có lúc tưởng chừng như gục ngã. Mình từng tự hỏi mình cố gắng để làm gì, trong khi ở Việt Nam mình đã có một sự nghiệp rất ổn định, đi làm đi dạy thu nhập vẫn tốt. Song càng đọc, càng học mình càng thấy nhiều điểm hay và cuối cùng là vỡ ra mình chỉ như một hạt cát trên sa mạc. Vì lẽ đó mà mình vẫn có thể duy trì được việc học. Bên cạnh đó, không thể không kể đến sự dẫn dắt động viên của thầy cô mà mình vững tin hơn con đường phía trước", Đông chia sẻ về hành trình ở Tây Ban Nha.

Mặc dù nhận được một học bổng rất danh giá, song vì khó hòa hợp với cuộc sống tại Tây Ban Nha cũng như ngành học quá khác biệt so với những định hướng ban đầu của mình, nên Đông vẫn chưa dừng lại trong việc tìm kiếm cơ hội tại Anh Quốc.

"Mặc dù môi trường rất tốt nhưng mình bị rào cản về ngôn ngữ. Trong môi trường học tập mình có thể sử dụng tiếng Anh, nhưng sinh hoạt mọi thứ đều phải bằng tiếng Tây Ban Nha. Mình cũng có đi học tiếng bản địa, song điều này là rất khó vì cùng một lúc mình đã và đang phải hấp thụ một lượng kiến thức chuyên ngành rất lớn. Lúc đó, mình có nghĩ là với tiếng Tây Ban Nha bập bẹ của mình thì sau này cuộc sống của mình sẽ thế nào, công việc sau này sẽ ra sao, liệu có thể xin được việc không và hàng tá câu hỏi khác nó cũng xuất hiện", Đông chia sẻ

Trở về Anh song lần này là một hành trình mới

Cuối 2019, thông qua mạng xã hội, các diễn đàn khoa học, cuối cùng anh tìm thấy một dự án nghiên cứu về huy động vốn cộng đồng (crowfunding) của một giáo sư người Việt tại đại học Conventry-Anh Quốc đang tuyển chọn các sinh viên trên toàn cầu. Dự án có bao gồm 1 suất học bổng toàn phần, đúng với những kỳ vọng của Đông.

"Thời điểm đó, mình đứng trước ngã rẻ cuộc đời, một con đường là đang học rất tốt, tiếp tục theo thì cũng được học bổng, rồi tốt nghiệp ở Tây Ban Nha. Còn con đường còn lại là rẻ hướng sang Anh, mọi thứ như làm lại từ đầu và nó rất bấp bênh. Vì bạn biết đấy mỗi lần xin học bổng là mỗi lần khó. Bạn không thể biết được là liệu mình có thể đậu hay không. Thêm vào đó, crowfunding (huy động vốn cộng đồng) hay Fintech thời điểm đó rất mới, mặc dù có liên quan về tài chính song nó rất khác biệt so với tài chính truyền thống", Đông chia sẻ.

Trong 2 tuần, chàng trai đất cảng đã hạ quyết tâm, xem như mình không còn đường lui và dành toàn bộ tâm huyết để viết nghiên cứu ứng tuyển cho dự án. Tháng 1/2020 anh nhận được phản hồi từ các giáo sư trong ngành sau đó chữa và nộp bản báo cáo.Tháng 3/2020 nhận được thư mời phỏng vấn từ các giáo sư quản lý dự án. Tháng 3/2020 anh chính thức nhận được lời mời nhập học và tham gia dự án.

Đến với World Bank - nơi làm việc đáng mơ ước

"Việc được làm việc ở Ngân hàng Thế giới (World Bank - WB) với mình là một điều 'may mắn đến kỳ lạ'. WB là một môi trường thuần về kinh tế. Thông thường mọi người sẽ nghĩ tài chính và kinh tế nó sẽ giống nhau, nhưng trên thực tế là nó có sự khác biệt rất lớn nếu nghiên cứu chuyên sâu. Mình lại là dân tài chính, điều đó dẫn đến cơ hội để mình có thể đến được với WB là rất xa vời, song rất may mắn quãng thời gian theo học Kinh tế Định lượng tại Tây Ban Nha đã tạo một điểm nhấn cho hồ sơ của mình.

Hành trình đến với WB của mình còn có sự giúp đỡ của một tiền bối cũng là một chuyên gia kinh tế tại WB và cũng là người mình hết sức biết ơn khi đã tin tưởng đồng thời giới thiệu mình đến với tổ chức này.

Sau đó thì mình nhận được lời mời làm chuyên gia tư vấn Kinh tế cho một số dự án tại các quốc gia khu vực Mỹ La tinh và Ca ri bê. Các đồng nghiệp của mình còn nhắn vui rằng thấy rất ít người có gốc tài chính lại làm tư vấn về năng suất kinh tế.

Về những chế độ đãi ngộ khi làm việc tại đây, các phúc lợi của WB là rất tốt, bên cạnh đó môi trường làm việc cùng con người của WB cũng rất thân thiện và nhiệt tình. Có những dự án mà những bạn đồng nghiệp của mình sẵn sàng cùng mình ngồi dò lại từng dòng code và con số trong báo cáo để đạt đến mục tiêu cao nhất là Đảm bảo độ chính xác trong các khuyến nghị và nhận xét của báo cáo. WB thực sự là một môi trường làm việc đáng mơ ước của các bạn khối ngành kinh tế và cá nhân mình thì cũng rất muốn đồng hành lâu dài với World Bank".

Cứ nỗ lực đi, thành công có thể chưa đến ngay, những nó sẽ đến sớm thôi!

"Có 2 thứ mà mình thấy là quan trọng trong cuộc đời của mỗi người đó là 'kỷ luật' và 'kiên trì'. Bạn cứ cố gắng theo đuổi ước mơ của mình, cố gắng hoàn thiện bản thân. Thành công có thể nó chưa đến ngay nhưng nó sẽ đến sớm thôi. Một yếu tố nữa mà mình nghĩ cũng khá quan trọng đó là một chút may mắn.

Bên cạnh đó, việc mở rộng mối quan hệ, chịu khó lắng nghe học hỏi từ những người xung quanh là nền tảng để phát triển bản thân. Thầy cô, anh chị, bạn bè hay thậm chí cả những người em đều là "người thầy" của mình trên một lĩnh vực hay vấn đề cụ thể. Mình luôn thấy biết ơn từ những điều bổ ích được học dù là nhỏ nhất. Khi bạn có kinh nghiệm và tài năng việc có được những mối quan hệ tốt sẽ giúp cho bạn có thêm nhiều cơ hội để phát huy hơn.

Một điều khác cũng rất quan trọng đó là một hậu phương vững chắc. Mình rất cảm ơn bố mẹ vì thời gian qua đã thấu hiểu và luôn hỗ trợ mình. Một người nữa mình cũng muốn dành sự cảm ơn đó là vợ mình, một người đã luôn đồng cảm, chia sẻ cũng như là cùng mình bước tiếp trên chặng đường đạt được các mục tiêu.

Một lần nữa, chúc các bạn trẻ luôn vững tin trên hành trình của mình và sớm đạt được những thành tựu", Đông nhắn nhủ.

Hòa An