Lãnh đạo NHNN: Ổn định lãi suất không có nghĩa là cố định đồng tiền, nếu để lãi suất thấp quá lâu sẽ gây áp lực tỷ giá và những bất ổn vĩ mô khác

Tại họp báo của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sáng nay (23/9), ông Phạm Chí Quang, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ cho biết, mặc dù thị trường có nhiều biến động lớn, nhưng nhờ điều hành các chính sách tiền tệ đồng bộ, linh hoạt nên trong 9 tháng đầu năm, đồng VND chỉ mất giá khoảng 4% so với đồng USD, thấp hơn rất nhiều so với mức mất giá của các đồng tiền khác và VND là đồng tiền ổn định nhất trong khu vực. Có thể ví dụ, nhiều đồng tiền mất giá mạnh so với USD như TWD (-13,5 %); THB (-11,95%); JPY (-25,18%); KRW (-17,57%); PHP (-13,65%); MYR (-9,67%); INR (-7,44%); CNY (-10,9%); EUR (-13,49%); GBP (-20,02%).

Có thể thấy, VND là một trong những đồng tiền ổn định nhất. Các nhu cầu ngoại tệ trong nước thời gian qua cũng được đáp ứng kịp thời, đầy đủ. 

Trong 8 tháng đầu năm, NHNN đã giữ nguyên lãi suất điều hành dù lãi suất trên toàn cầu tăng nhanh, điều này giúp các tổ chức tín dụng tiếp cận vốn với chi phí thấp từ NHNN, hỗ trợ người dân doanh nghiệp phục hồi kinh doanh. 

Tuy nhiên, lạm phát của Mỹ tiêp tục tăng cao. Ngày 21/9, Cục dự trữ liên bang Mỹ (FED) tăng lãi suất cơ bản thêm 0,75% và dự kiến tiếp tục tăng trong năm 2023. Chỉ số US Dollar Index vượt trên 111 điểm, là mức tăng cao nhất trong 20 năm trở lại đây. 

Ngày sau động thái của FED, loạt NHTW trên thế giới cũng có phản ứng tăng lãi suất tương ứng. Trong đó, Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) đồng ý đẩy lãi suất từ 1,75% lên 2,25%, tương đương thêm 50 bps.

Ông Quang cho biết: "Trước sự phá giá của đồng tiền các nước như trên, nếu để mất giá quá mạnh thì sẽ dẫn đến lạm phát nhập khẩu gia tăng rất lớn. Đây là cuộc chiến tiền tệ giữ cho đồng tiền không bị mất giá quá nhiều, giảm thiểu tác động của lạm phát toàn cầu tới nền kinh tế". 

Trước bối cảnh đó, để kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, NHNN đã quyết định điều chỉnh lãi suất điều hành từ 23/9. 

Theo đó, tăng lãi suất tái cấp vốn từ 4,0%/năm lên 5,0%/năm; lãi suất tái chiết khấu từ 2,5%/năm lên 3,5%/năm; lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với TCTD từ 5,0%/năm lên 6,0%/năm.

Ngoài ra, lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng từ mức 0,2%/năm lên 0,5%/năm; lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng từ 4,0%/năm lên 5,0%/năm, riêng lãi suất tối đa đối với tiền gửi bằng VND tại Quỹ tín dụng nhân dân, Tổ chức tài chính vi mô từ 4,5%/năm lên 5,5%/năm.

Vị lãnh đạo NHNN cho biết, ổn định lãi suất không có nghĩa là cố định đồng tiền, nếu để lãi suất thấp quá lâu sẽ gây nên áp lực tỷ giá và những bất ổn kinh tế vĩ mô khác. Do đó, NHNN cần phải điều chỉnh lãi suất để đối phó với cú sốc từ bên ngoài, cũng như neo giữ được tâm lý kỳ vọng lạm phát của dân chúng và đạt được những mục tiêu về lạm phát mà NHNN, Chính phủ đặt ra từ đầu năm, qua đó góp phần ổn định kinh tế vĩ mô. Điều này cũng giúp ổn định lại tâm lý thị trường. 

Trong thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục theo dõi sát, thích ứng với các diễn biến thị trường trong và ngoài nước, điều hành linh hoạt, thận trọng và phối hợp đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ và phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa, các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiềm chế lạm phát, đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ phục hồi kinh tế. Điều hành lãi suất phù hợp với diễn biến lạm phát và thị trường trong và ngoài nước.

NHNN cũng cho biết sẽ vận động các tổ chức tín dụng đổi mới công nghệ, tăng hiệu quả quản trị, cắt giảm chi phí để giữ ổn định mặt bằng lãi suất cho vay và nghiên cứu giảm lãi suất ở một số lĩnh vực ưu tiên.

Thanh Anh