Nga tìm được khách hàng mua than sau khi bị EU từ chối, chiết khấu lên đến 50%

Thị trường hấp dẫn

Vào tháng 7, Nga đã tìm được khách hàng mới cho tất cả số than mà EU từ chối sau khi áp đặt lệnh trừng phạt đối với chính quyền ông Putin, với mức chiết khấu cực kì lớn. Xuất khẩu than của Nga chủ yếu được chuyển hướng sang Trung Quốc và Ấn Độ. Trong tháng 6/2022, lượng than xuất khẩu từ Nga bằng đường biển lên tới 16,45 triệu tấn.

Các tính toán cho thấy than của Nga đang bán với mức hơn 200 USD tấn so với mức tiêu chuẩn trong khu vực, tương đương với mức chiết khấu khoảng 45-50%. Mức chiết khấu lớn gấp hơn 10 lần so với đợt giảm giá hồi đầu năm.

Các công ty Ấn Độ đang mua than của Nga bằng tiền tệ của các quốc gia châu Á thay vì sử dụng đồng USD để thanh toán. Việc chuyển hướng xuất khẩu sẽ phụ thuộc vào việc Ấn Độ sẵn sàng tăng mua than của Nga để thay thế cho nguồn cung từ Úc và cung cấp các tàu rời để vận chuyển.

Giá không thấp hơn 100 USD/tấn là mức phù hợp với các nhà sản xuất Nga. Theo dự báo của Rodionov, trong những tháng tới giá than sẽ vượt mức 250 USD/tấn.  Còn theo Hiệp hội các cảng biển thương mại và số liệu của Bộ Năng lượng Nga, lượng than được vận chuyển tại các cảng của Nga vào năm 2021 lên tới 202,7 triệu tấn và xuất khẩu tương đương 223 triệu tấn.

Trung tâm Phát triển Năng lượng chỉ ra rằng, lượng than Nga giao cho Liên minh châu Âu trong tháng 7 ít hơn tháng 6 khoảng 3 triệu tấn. Tuy nhiên, sự sụt giảm chủ yếu được bù đắp bằng việc chuyển hướng khối lượng sang phía đông, đặc biệt là Ấn Độ và Trung Quốc.

Nhập khẩu than của Trung Quốc từ Nga đã tăng 14% trong tháng 7 so với một năm trước đó, lên mức cao nhất trong vòng 5 năm. Cụ thể theo dữ liệu từ Tổng cục Hải quan, Trung Quốc đã nhập khẩu 7,42 triệu tấn than từ Nga vào tháng trước. Đây là con số hàng tháng cao nhất kể từ khi thống kê so sánh bắt đầu vào năm 2017, tăng từ 6,12 triệu tấn vào tháng 6 và 6,49 triệu tấn vào tháng 7 năm 2021.

Một số thương nhân Trung Quốc kỳ vọng sẽ có nhiều than Nga chảy vào Trung Quốc trong quý IV khi các công ty tiện ích ở miền bắc Trung Quốc tích trữ dự trữ cho mùa sưởi ấm mùa đông.

Ấn Độ nhập khẩu 2 triệu tấn than từ Nga trong tháng 7. Theo dữ liệu của Kpler, mức tăng trưởng của việc giao hàng đến các quốc gia này trong tháng lên tới 42% và 60%. Theo các chuyên gia, một trong những yếu tố làm tăng xuất khẩu nhiên liệu rắn sang các nước châu Á trong tháng 6 là những thay đổi về quy định vận chuyển than trên các tuyến phía đông của đường sắt Nga, cụ thể là trên đường cao tốc Baikal-Amur và đường sắt Siberia.

Triển vọng của than "giá rẻ" từ Nga

Vào ngày 1 tháng 7, Chính phủ Nga đã trả lại hạn ngạch cho các nhà sản xuất than ở các khu vực khai thác than nổi tiếng như Kuzbass, Khakassia và Tuva để ưu tiên xuất khẩu sang phía đông. Lượng than chở trên các tuyến đường sắt của Nga trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 7 giảm 5,5% so với mức hàng năm và trong nửa đầu năm mức giảm là 5%. Thay vào đó, sự sụt giảm này do nguồn cung cho thị trường nội địa giảm. Theo dự báo của Trung tâm Phát triển Năng lượng trong tháng 8, mức xuất khẩu than sẽ không thay đổi so với tháng 7. Tuy nhiên, việc giao hàng thực tế sẽ phụ thuộc vào động lực xuất khẩu sang Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ và Trung Đông.

Các nhà nhập khẩu EU hiện đang tìm kiếm các lựa chọn thay thế cho than của Nga. Do đó, nhập khẩu của Lục địa già từ Mỹ, Colombia, Australia, Kazakhstan và Tanzania đã tăng lên. Vào đầu tháng 4, EU đã thông qua gói trừng phạt thứ năm đối với Nga và áp đặt lệnh cấm vận đối với than của Nga. Bộ Năng lượng Nga cho biết vào năm 2021, xuất khẩu than của Nga sang EU sẽ lên tới 48,8 triệu tấn, với lượng giao than nhiệt lên tới 45,3 triệu tấn và than luyện cốc là 3,45 triệu tấn.

Theo Kiril Rodionov, một chuyên gia từ Viện Phát triển Công nghệ trong Tổ hợp Nhiên liệu và Năng lượng, thành công của việc chuyển hướng xuất khẩu than sẽ có thể được đánh giá vào cuối tháng 9, khi ảnh hưởng của lệnh cấm nhập khẩu của Nga có hiệu lực vào ngày 10 tháng 8.

Tham khảo: Reuters

Như Quỳnh