Tỷ giá đang chịu áp lực lớn, buộc Ngân hàng Nhà nước thay đổi cơ chế điều hành. Điều này có thể tạo tâm lý thận trọng cho nhà đầu tư trong ngắn hạn. Tuy nhiên về dài hạn, cơ chế này sẽ giúp tỷ giá được điều chỉnh linh hoạt hơn, hỗ trợ nền kinh tế nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng tiếp tục tăng trưởng.
Tỷ giá tăng trở lại
Ngày 11/02/2025, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã thay đổi phương pháp xác định giá mua - bán USD, chuyển sang cơ chế bám sát biến động tỷ giá trung tâm hàng ngày thay vì duy trì mức cố định như trước đây. Theo đó, NHNN đã nâng giá bán USD thêm 248 điểm, đạt 25,698 VND. Động thái này nhằm tăng cường khả năng thích ứng của tỷ giá VND/USD với các biến động Quốc tế, giúp giảm thiểu tác động từ các cú sốc bên ngoài trong bối cảnh bất ổn toàn cầu gia tăng.
Áp lực lên tỷ giá xuất phát từ nhiều yếu tố như triển vọng thương mại toàn cầu ảm đạm, chính sách tiền tệ cứng rắn ngoài dự đoán từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) dù đã hạ lãi suất, dòng vốn đổ vào cổ phiếu công nghệ AI và tiền điện tử tại Mỹ, khiến chỉ số DXY tăng vọt, gia tăng áp lực lên tỷ giá VND/USD.
Biến động tỷ giá VND/USD. Nguồn: Bloomberg
Thêm vào đó, các chính sách thuế quan cứng rắn của Mỹ đã và sẽ tác động lên hoạt động thương mại toàn cầu. Sau khi chính thức trở lại Nhà trắng cho nhiệm kì thứ hai, ông Trump nhanh chóng áp thuế bổ sung với các hàng hóa từ Trung Quốc, gần nhất là đối với thép và nhôm nhập khẩu, dẫn đến các biện pháp trả đũa và làm bùng phát nguy cơ chiến tranh thương mại.
Các rào cản thuế quan tiếp tục gây áp lực lạm phát tại Mỹ, khiến FED khó mạnh tay cắt giảm lãi suất
Chứng khoán KIS nhận thấy các rào cản thuế quan tiếp tục gây áp lực lạm phát tại Mỹ, khiến FED khó mạnh tay cắt giảm lãi suất, đồng thời củng cố sức mạnh của đồng USD. Hệ quả là các đồng tiền thị trường mới nổi, bao gồm cả VND, tiếp tục đối mặt với nguy cơ mất giá.
Theo Chứng khoán KIS, việc NHNN điều chỉnh cơ chế xác định tỷ giá bán USD là bước đi cần thiết, giúp tỷ giá hối đoái phản ánh chính xác hơn các biến động quốc tế và tăng cường khả năng thích ứng. KIS cũng nhận thấy trường hợp tương tự từng xảy ra vào năm 2015 với Trung Quốc, khi Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) thay đổi cách thức xác định tỷ giá trung tâm. Dù việc này gây biến động tỷ giá CNY/USD trong thời gian đầu, nhưng sau đó đã giúp đồng Nhân dân tệ hấp thụ tốt hơn các cú sốc bên ngoài và duy trì ổn định với giỏ tiền tệ rộng hơn. Động thái của NHNN lần này thể hiện một bước tiến tới chế độ tỷ giá linh hoạt hơn, giúp giảm áp lực dài hạn trong bối cảnh bất ổn toàn cầu.
Tác động tiêu cực trong ngắn hạn
Chứng khoán KIS nhận thấy mỗi khi NHNN tăng giá bán USD, chỉ số VN-Index thường chịu áp lực điều chỉnh ngắn hạn. Hiện tượng này đã lặp lại từ năm 2020. Đồng VND mất giá khiến nhà đầu tư nước ngoài đẩy mạnh bán ròng do lo ngại lỗ tỷ giá, dẫn đến dòng vốn rút ra, làm tăng biến động và tác động tiêu cực đến tâm lý nhà đầu tư nội địa. Trong bối cảnh FED duy trì lập trường chính sách cứng rắn, áp lực lên VN-Index càng thêm rõ nét.
Về mặt lý thuyết, đồng VND yếu hơn có thể hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu. Nhưng do tỷ trọng các doanh nghiệp xuất khẩu được niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn còn hạn chế (chỉ khoảng hơn 60 doanh nghiệp), chưa đủ để làm đảo chiều xu hướng suy giảm của toàn thị trường.
Vốn hóa của nhóm cổ phiếu có doanh thu xuất khẩu. Nguồn: Bloomberg
Tuy nhiên, về mặt dài hạn, Chứng khoán KIS cho rằng triển vọng ngành xuất khẩu Việt Nam vẫn được đánh giá khả quan. Chủ yếu đến từ các yếu tố cơ bản mạnh mẽ như: Chi phí lao động cạnh tranh, Vị trí chiến lược, Tham gia sâu rộng các Hiệp định thương mại tự do. Đặc biệt, mối quan hệ Việt - Mỹ ngày càng được củng cố trong khuôn khổ Đối tác Chiến lược toàn diện, giúp thúc đẩy tăng trưởng thương mại và đầu tư song phương bền vững.
Việt Nam được kỳ vọng tiếp tục mở rộng thị phần tại thị trường Mỹ, bất chấp các rủi ro từ chính sách thuế quan toàn cầu. Điều này về dài hạn sẽ giúp nền kinh tế Việt Nam tiếp tục tăng trưởng và hỗ trợ xu hướng chung của toàn thị trường.