Theo Tổng cục Thống kê, dữ liệu kinh tế tháng 2 cho thấy các tín hiệu tích cực với sự tăng trưởng mạnh mẽ từ các tiêu chí. Tuy nhiên, các chỉ số kinh tế được chia thành hai nhóm đối lập về xu hướng tăng trưởng, phản ánh sự phân hóa giữa các hoạt động kinh tế hướng xuất khẩu và các động lực nội địa.
Xuất khẩu và các hoạt động liên quan ghi nhận giảm tốc
Trong hai tháng đầu năm, xuất khẩu và các hoạt động liên quan cho thấy dấu hiệu giảm tốc rõ rệt. Tốc độ tăng trưởng xuất khẩu trong hai tháng đầu năm chỉ đạt 8,35%, thấp hơn so với mức trung bình (xấp xỉ 10,4%) của ba tháng cuối năm 2024. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) cũng không ngoại lệ khi hai tháng đầu năm ghi nhận mức tăng trưởng 7,24%, đảo chiều so với mức tăng trung bình gần 8% trong giai đoạn ba tháng cuối năm. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) – một động lực quan trọng của tăng trưởng kinh tế – giải ngân hai tháng đầu năm đạt gần 3 tỷ USD, tăng 5,4% so với cùng kỳ, trong khi giai đoạn trước đó trung bình đạt mức 7,65% vào quý IV năm 2024.
Hình 1. Xuất khẩu hàng tháng của Việt Nam (Nguồn: Tổng cục thống kê, KIS. Chú thích: màu đỏ là trung bình hai tháng đầu năm)
Hình 2. Tăng trưởng chỉ số sản xuất công nghiệp (Nguồn: Tổng cục thống kê, KIS)
Hình 3. Vốn FDI giải ngân (Nguồn: Bộ Kế hoạch và Đầu tư, KIS)
KIS nhận định tình hình này phản ánh xu hướng chững lại của các doanh nghiệp FDI, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất phục vụ xuất khẩu. Nguyên nhân có thể xuất phát từ tâm lý lo ngại về triển vọng thương mại toàn cầu xấu đi khi các biện pháp thuế quan ngày càng gia tăng, đặc biệt là chính sách thuế quan đối ứng của chính quyền Tổng thống Trump sẽ có hiệu lực vào tháng 4 năm nay. Khu vực Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam, cũng có thể là đối tượng của các chính sách phi tự do hóa thương mại này. Điều này dẫn đến việc các doanh nghiệp FDI e ngại trong việc mở rộng đầu tư nhằm gia tăng công suất.
Tiêu dùng nội địa và đầu tư công tạo lực đẩy tích cực
Trái ngược với xu hướng xấu đi của các yếu tố ngoại lực, các động lực nội địa lại cho thấy sự cải thiện tích cực. Doanh số bán lẻ trong hai tháng gần đây đều tăng trưởng trên 9%, phục hồi so với đà giảm tốc của ba tháng trước đó. Đây là tín hiệu tích cực cho sức mua và tiêu dùng nội địa, phản ánh sự ổn định và cải thiện trong tâm lý người tiêu dùng.
Hình 4. Doanh số bán lẻ theo tháng (Nguồn: Tổng cục thống kê, KIS)
Song song với đó, KIS nhận thấy đầu tư công cũng đạt được tiến độ khả quan. Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư từ nguồn ngân sách Nhà nước tính đến tháng 2 năm 2025 đạt 8,5% so với kế hoạch, cao hơn so với cùng kỳ năm 2024. Với kế hoạch cao hơn đáng kể so với năm trước, việc đảm bảo tiến độ giải ngân các dự án sẽ tạo ra một sự tăng trưởng ấn tượng. Theo số liệu của Tổng cục thống kê Việt Nam, giải ngân vốn đầu tư từ nguồn ngân sách trong hai tháng đầu năm đã tăng 21,7% so với cùng kỳ. Đây là một trong những động lực quan trọng giúp chính phủ đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% trong bối cảnh các yếu tố bên ngoài suy yếu.
Bảng 1. Vốn đầu tư thực hiện từ nguồn ngân sách Nhà nước. (Nguồn: Tổng cục thống kê, KIS)
Triển vọng: Nội lực tiếp tục hỗ trợ thị trường
Nếu xu hướng hiện tại tiếp tục được duy trì, bao gồm tiêu dùng nội địa tăng trưởng cao và tiến độ giải ngân vốn đầu tư công tiếp tục cải thiện, triển vọng kinh tế Việt Nam trong những tháng tới sẽ được củng cố. Đây sẽ là động lực hỗ trợ nền kinh tế cũng như thị trường chứng khoán (diễn biến tích cực của VNIndex trong thời gian gần đây phần nào phản ánh xu hướng này) trước những rủi ro từ môi trường quốc tế.
Hình 5. Diễn biến của VNIndex (Nguồn:FiinPro-X, KIS)