Phục hồi chức năng cho người bệnh COPD và hậu COVID-19

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) là căn bệnh phát triển liên tục, tấn công vào tất cả các cơ quan thuộc hệ hô hấp của con người. Người bệnh có những tổn thương thực thể không hồi phục ở cả nhu mô phổi và ở đường thở, giảm chức năng hô hấp, dẫn đến giảm cung cấp oxy và thải khí cacbonic cho cơ thể, đồng thời tích tụ chất nhầy, dẫn đến ho, đau ngực và khó thở.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh chủ yếu là do hút thuốc lá (bao gồm cả hút thuốc chủ động và thụ động) hoặc các yếu tố nguy cơ khác như: môi trường làm việc nhiều khói bụi, di truyền, tuổi cao…

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và gây suy giảm chức năng hô hấp, hạn chế khả năng hoạt động hàng ngày và làm giảm chất lượng cuộc sống mà có thể khiến người mắc bệnh suy sụp tinh thần vì phải điều trị suốt đời. Đặc biệt với những bệnh nhân mắc COVID-19, thì nguy cơ của COPD càng đáng báo động hơn.

Theo một phân tích tổng hợp, các nhà nghiên cứu kết luận rằng những người mắc COVID-19 khi bị COPD sẽ tăng đáng kể nguy cơ phát triển nhiễm trùng nghiêm trọng. Những bệnh nhân bị COPD nặng có nguy cơ cao gặp biến chứng nếu nhiễm virus SARS-CoV-2. Trong khi COVID-19 ảnh hưởng đến hệ hô hấp, tổn thương phổi do COPD càng khiến phổi khó chống lại nhiễm trùng hơn.

Thế nên, người bệnh COPD để phòng ngừa hậu COVID-19 càng cần thực hiện các bài tập Vật lý trị liệu - Phục hồi chức năng, nhằm cải thiện chức năng phổi và các chức năng khác. Tập vật lý trị liệu thường xuyên sẽ giúp bệnh nhân COPD cải thiện tình trạng khó thở, giúp làm sạch chất nhầy,... ngăn chặn sự suy giảm về thể chất và tinh thần, tăng cường khả năng vận động, nâng cao sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Tập thở

Các bài tập thở sẽ giúp giảm hụt hơi, khó thở, hao năng lượng do thở sai cách, tăng cường trao đổi khí, giảm đau do ho nhiều, ho không hiệu quả. Cùng với đó, các bài tập kéo giãn hỗ trợ di động lồng ngực, nở phổi sẽ khắc phục tình trạng xơ xẹp phổi, ứ khí, căng cứng cơ gây ảnh hưởng bất lợi đến tình trạng hô hấp.

Người bệnh có thể tập thở kết hợp với dụng cụ phù hợp thể trạng và giai đoạn bệnh hướng đến phục hồi chức năng hô hấp hiệu quả.

Tập vận động

Hiệu quả của thể dục và vận động đối với bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính đã được các nhà khoa học chứng minh rất rõ rệt và là một phần trong chương trình điều trị của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.

Người bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính nên tập những bài tập chân và tay. Các bài tập chân sẽ giúp tăng cường sức lực các bắp thịt ở chân, tăng cường độ dẻo dai của toàn cơ thể và cải thiện chức năng tim – phổi. Các bài tập tay sẽ giúp tăng cường sức lực và độ dẻo dai của các bắp thịt ở vai và cánh tay nhờ đó hỗ trợ tốt cho động tác hô hấp.

Với người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, tập thể dục đều đặn phù hợp với từng cá nhân trong từng giai đoạn sẽ giúp tăng cường sức khỏe, nhờ đó các bắp thịt chắc khỏe hơn, các cơ hô hấp hoạt động hiệu quả hơn, cơ thể dẻo dai hơn, lâu mệt hơn và giảm bớt nhu cầu oxy, giảm bớt cảm giác khó thở.

Người bệnh nên đến tập ở những đơn vị phục hồi chức năng hô hấp ở địa phương gần nơi cư trú để được hướng dẫn và giám sát. Đặc biệt, chỉ nên tập vừa sức không nên cố gắng quá mức và cần phải kiên nhẫn tập luyện, hiệu quả của vận động thường chưa thấy được qua vài lần tập đầu mà chỉ xuất hiện sau vài tuần.

Các nghiên cứu cho thấy, luyện tập thể dục 3 - 7 lần mỗi tuần, mỗi lần khoảng 30 phút có thể cải thiện đáng kể khả năng vận động, sinh hoạt thường ngày và làm giảm triệu chứng khó thở ở người bị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính vừa và nặng.

Có rất nhiều dạng bài tập mà người mắc bệnh có thể thực hiện như: tập vận động trợ giúp, tập mạnh cơ tăng tiến, tập luyện thăng bằng, tập với thiết bị và dụng cụ bóng, dây đàn hồi, tạ, xe đạp …

Tại bệnh viện Phổi Hà Nội - 44 Thanh Nhàn - Hai Bà Trưng - Hà Nội (bệnh viện chuyên khoa đầu ngành về các bệnh lý hô hấp tại Hà Nội), can thiệp Vật lý trị liệu - Phục hồi chức năng cho bệnh nhân phổi tắc nghẽn mãn tính hoặc có triệu chứng hậu COVID-19 được đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm thiết kế nhằm phù hợp với thể trạng của từng cá nhân trong từng giai đoạn. Bệnh viện Phổi Hà Nội là cơ sở tin cậy cho bệnh nhân phổi tắc nghẽn mãn tính theo dõi và điều trị lâu dài.