Xác thực sinh trắc học: Tấm khiên kiên cố bảo vệ khách hàng

"Tấm khiên" bảo vệ khách hàng

Từ 1/7/2024, Quyết định 2345/QĐ-NHNN của Ngân hàng Nhà nước về triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng chính thức đi vào cuộc sống. Các ngân hàng đều đang khẩn trương triển khai hệ thống và hướng dẫn khách hàng để tuân thủ quy định. Nhiều ngân hàng mở cửa cả ngày nghỉ cuối tuần để hỗ trợ khách hàng. Ví dụ như tại MB, ngân hàng này đã chủ động linh hoạt thay đổi giờ làm việc hàng ngày đến 21 giờ, và làm việc cả thứ 7 và chủ nhật để hỗ trợ khách hàng. Nhờ sự chuẩn bị kỹ lưỡng về mặt nhân sự, công nghệ và quy trình, trong hai ngày đầu tiên triển khai theo QĐ2345, khách hàng đến MB đều được hỗ trợ xác thực thành công nhanh chóng, thuận lợi trong vòng 1 phút với tỷ lệ thành công trên 95%. Được biết MB đã triển khai việc chuyển tiền có xác nhận sinh trắc học bằng khuôn mặt để bảo vệ tài khoản đã được hướng dẫn tới khách hàng triển khai từ cuối năm 2023. Để quản lý và sử dụng hiệu quả dữ liệu sinh trắc học của khách hàng, MB đã chuẩn bị quy trình kiểm soát chặt chẽ và nghiêm ngặt về quản lý dữ liệu người dùng, đảm bảo an toàn và tuân thủ các quy định của pháp luật.

Ông Mai Huy Phương, Phó Giám đốc khối Ngân hàng số MB chia sẻ: "Trên App MBBank, khách hàng của chúng tôi chỉ mất 1 phút để xác thực sinh trắc học với hướng dẫn trực quan bằng cả hình ảnh và âm thanh. Khách hàng tự thực hiện rất dễ dàng. Đến nay MB đã có trên 95% giao dịch có xác thực khuôn mặt thực hiện thành công. Để tránh bị lợi dụng, lừa đảo, khách hàng tuyệt đối không nên thực hiện xác thực sinh trắc học qua bất kì đường link nào, mà chỉ nên thực hiện ngay trên App hoặc tại các điểm giao dịch chính thống của Ngân hàng và MB Smartbank."

Theo ông Phương, App MBBank có thể ngăn chặn lừa đảo, kể cả khi sử dụng công nghệ Deepfake nhờ phát hiện các khuôn mặt không đúng với khuôn mặt người đăng ký, từ chối nhận diện các trường hợp đeo khẩu trang, che mặt, đeo kính râm, hay các hành động cố tình không để lộ rõ khuôn mặt khi xác thực giao dịch. Đặc biệt, MB là Ngân hàng đã tiên phong trong việc đưa ra Combo công nghệ bảo mật tại Việt Nam và trên App MBBank, bao gồm tính năng xác thực khuôn mặt và nhận diện được ngay các tài khoản lừa đảo hoặc có dấu hiệu lừa đảo để cảnh báo tới khách hàng trước khi bấm nút chuyển khoản, dựa trên thông tin Cục An ninh và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) cập nhật liên tục. Đây là những "tuyến phòng thủ" bổ sung quan trọng ngoài mật khẩu và Digital OTP, giúp khách hàng hoàn toàn yên tâm ngay cả khi bị mất thiết bị.

Theo quan điểm của giới chuyên môn, mục đích của việc xác thực khuôn mặt là đảm bảo chính chủ đang thực hiện giao dịch. Giải pháp này dựa trên sự so khớp thông tin sinh trắc học của khách hàng với dữ liệu trong chip căn cước công dân hoặc tài khoản định danh điện tử VNeID. Điều này giúp loại bỏ tài khoản ảo, tài khoản rác, tài khoản thuê-mượn, đồng thời buộc các đối tượng lừa đảo phải sử dụng tài khoản chính chủ. Cơ quan Công an sẽ dễ dàng xác định danh tính chủ tài khoản vi phạm qua đối chiếu với thông tin trên CCCD gắn chip.

Các chuyên gia công nghệ cho biết, nhờ ứng dụng mô hình AI tiên tiến, giải pháp xác thực sinh trắc học có khả năng phát hiện và loại bỏ hàng triệu trường hợp giả mạo tinh vi, từ mặt nạ 2D, mặt nạ silicon, video deepfake đến kỹ thuật cắt ghép, hóa trang.

Theo giải thích của các chuyên gia bảo mật ngành ngân hàng, trong trường hợp kẻ gian lấy được thông tin khách hàng để lừa đảo, chúng vẫn không thể chuyển tiền được. Ngân hàng không chỉ yêu cầu OTP mà còn bắt buộc phải xác thực khuôn mặt. Do kẻ gian không thể thực hiện bước xác thực khuôn mặt, họ không thể so sánh với khuôn mặt trên hồ sơ gốc của ngân hàng, và vì vậy không thể thực hiện được lệnh chuyển tiền.

Mặt khác, khi chiếm đoạt thông tin khách hàng, kẻ gian thường cài đặt sang một máy khác để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản. Tuy nhiên khi chúng thực hiện bước chuyển sang máy khác, các ngân hàng sẽ yêu cầu xác thực sinh trắc học để cài đặt ứng dụng, kẻ gian cũng sẽ không thực hiện được. Ở một trường hợp khác, khi thực hiện giao dịch chủ tài khoản phải vào xác thực khuôn mặt, vì thế người đi thuê tài khoản không thể sử dụng được tài khoản cho thuê.

Như vậy, xác thực sinh trắc học đang là giải pháp công nghệ bảo vệ cho khách hàng tối ưu nhất. Đây cũng là bước đầu tiên thực hiện theo lộ trình tiến tới nâng cao công nghệ bảo mật trong tương lai của ngành ngân hàng.

Dễ làm, dễ thực hiện

Công ty nghiên cứu thị trường toàn cầu Juniper Research (Anh) dự báo, thị trường thanh toán bằng sinh trắc học toàn cầu sẽ tăng trưởng hơn 100% từ năm 2024 đến năm 2028. Đến năm 2025, sẽ có 3.000 tỷ USD thanh toán di động được bảo mật bằng sinh trắc học so với khoảng 404 tỷ USD trong năm 2020. Điều đó cho thấy phần cứng sinh trắc học chuyên dụng sẽ không là trở ngại với việc sử dụng sinh trắc học vì nó sẽ xuất hiện trên 90% điện thoại thông minh trong năm 2024.

Tại Việt Nam, việc thu thập, xác thực sinh trắc bước đầu có thể gặp chút ít trở ngại do khách hàng chưa hiểu biết ở khâu cập nhật, phần lớn ở khâu quét NFC trên CCCD. Nhóm khách hàng này chủ yếu là người già, người dân vùng sâu vùng xa hoặc người ít tiếp xúc, ít am hiểu công nghệ. Tuy nhiên, hiện nay, gần như tất cả các ngân hàng đã truyền thông, hướng dẫn chi tiết, cụ thể tới khách hàng các bước thực hiện cung cấp dữ liệu sinh trắc học trên App của các ngân hàng hoặc đến các điểm giao dịch của Ngân hàng dể được hỗ trợ.

Mọi thông tin dữ liệu sinh trắc học của khách hàng được ngân hàng bảo mật tuyệt đối. Việc thực hiện giao dịch có nhiều lớp bảo mật theo quy định và lưu ý các cảnh báo nhận diện các giao dịch giả mạo, lừa đảo, khách hàng cần nâng cao cảnh giác và chủ động bảo vệ thông tin cá nhân, thông tin tài khoản và thẻ ngân hàng. MB nằm trong số ít ngân hàng cho phép chủ thẻ tín dụng/ thẻ đa năng có thể chủ động quản lý thông tin thẻ trên App MBBank, đóng/mở khoá giao dịch ngay trên App trong trường hợp cần thiết thay vì phải ra quầy.

Theo số liệu thống kê của NHNN, hiện có khoảng 90% các khoản chuyển tiền liên ngân hàng dưới 10 triệu đồng, chỉ 10% chuyển trên 10 triệu đồng. Như vậy, mức độ ảnh hưởng đến trải nghiệm của người dùng không lớn, chưa kể khi thực hiện giao dịch chuyển tiền thì chỉ cần đưa khuôn mặt vào và xác thực với khuôn mặt đã được dùng để mở tài khoản, với tình hình ứng dụng công nghệ hiện nay của các tổ chức tín dụng, việc này chỉ cần khoảng thời gian 3 - 5 giây.