Điểm sáng cho hệ sinh thái khởi nghiệp hậu Covid-19

Tọa đàm tập trung vào đánh giá thực trạng về tác động của đại dịch COVID-19 đến nền kinh tế, khu vực doanh nghiệp khởi nghiệp và hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo; thảo luận về các cơ hội, thách thức đối với hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo trong và sau đại dịch COVID-19; xác định các xu hướng và bối cảnh mới, thảo luận các cách thức ứng xử phù hợp của các cấu phần hệ sinh thái, đặc biệt là cấu phần chính sách và thực thi chính sách giúp doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo có thể thích ứng, chuyển đổi và bứt phá sau đại dịch COVID-19.

Phát biểu khai mạc Tọa đàm, GS.TS Trần Thọ Đạt, Chủ tịch Hội đồng trường ĐH KTQD nhấn mạnh: Trường ĐH KTQD vinh dự được Bộ Khoa học và Công nghệ lựa chọn là đối tác đầu tiên ký kết thỏa thuận hợp tác giữa Trường và Cục phát triển thị trường khoa học và công nghệ nhằm xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia, kết nối với hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của quốc tế. 

Đại dịch COVID-19 đã và đang diễn ra đã gây hưởng nghiêm trọng đến kinh tế - xã hội của Việt Nam nói riêng và toàn cầu nói chung. Đại dịch khiến đứt gẫy các chuỗi sản xuất, thương mại, làm hạn chế sự di chuyển các nguồn lực trên quy mô quốc gia và quốc tế cũng như dẫn tới sự khó khăn của hàng loạt doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo còn non trẻ và dễ bị tổn thương, gây ra những tác động tiêu cực đến hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo. 

Song bên cạnh những tác động tiêu cực, khó khăn, thách thức do đại dịch COVID gây ra, hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam cũng có những cơ hội và đón nhận những dấu hiệu tích cực nhờ những thành công của Việt Nam trong cuộc chiến chống COVID cũng như những thuận lợi nhờ xu hướng biến dịch về địa chính trị, địa kinh tế trên thế giới.

Thực tế cho thấy, Việt Nam là quốc gia có nhiều tiềm năng và điều kiện thuận lợi để thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Từ việc hình thành một số doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực thương mại điện tử, dạy học trực tuyến vào hơn 10 năm trước, đến nay các hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ngày càng sôi động. Nếu như năm 2012, Việt Nam có khoảng 400 công ty khởi nghiệp thì đến năm 2019, cả nước có khoảng 3.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo với các lĩnh vực như: công nghệ, thương mại điện tử, công nghệ giáo dục, công nghệ nông nghiệp, công nghệ tài chính, công nghệ y tế và du lịch.

Hành lang pháp lý đang dần được hoàn thiện; số lượng các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp có sự tăng trưởng ở cả khu vực tư nhân lẫn khu vực công lập, hoạt động tích cực trong việc tìm kiếm doanh nghiệp khởi nghiệp để cố vấn, đầu tư. Bên cạnh nguồn vốn của doanh nhân khởi nghiệp, nguồn vốn cho khởi nghiệp sáng tạo ngày càng đa dạng, bao gồm nhiều loại hình: quỹ đầu tư; nhà đầu tư thiên thần; nguồn vốn từ các tập đoàn, doanh nghiệp lớn; nguồn ưu đãi tín dụng, vốn vay từ các ngân hàng, quỹ tài chính.

Ông Trần Trí Dũng, chương trình khởi nghiệp Thụy Sỹ bổ sung thêm, sự thay đổi nhanh chóng của xu hướng tiêu dùng, nhu cầu tiêu dùng cùng sự khó phân định việc sử dụng trí tuệ nhân tạo, thương mại điện tử, đặc biệt với bất trắc khó lường của đại dịch COVID-19 đã khiến cộng đồng khởi nghiệp càng gặp khó hơn. Ngoài việc cần ưu đãi về chính sách và thuận lợi về luật pháp, người khởi nghiệp nói riêng và cộng đồng khởi nghiệp nói chung cần được hỗ trợ về vốn để có thể đầu tư hiệu quả và từng bước phát triển, đóng góp tích cực vào sự đi lên của xã hội.

Cũng tại Tọa đàm, TS Chử Đức Hoàng, Quỹ đổi mới công nghệ quốc gia đã chia sẻ về sự hoàn thiện dần dần trong chính sách hỗ trợ, khuyến khích đổi mới sáng tạo ở Việt Nam cũng như hệ thống luật pháp không ngừng được bổ sung, sửa đổi để phù hợp với diễn biến thực tế của hoạt động đổi mới sáng tạo, nhất là các chính sách khuyến khích hỗ trợ cộng đồng khởi nghiệp trong lĩnh vực này.

Ông Trần Vũ Nguyên, Phó Chủ tịch Hội đồng cố vấn Saigon Innovation Hub phân tích và chỉ ra các xu hướng khởi nghiệp sáng tạo trong bổi cảnh chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch COVID-19. "Việc ứng dụng và chuyển đổi nhanh sang nền tảng số của nhiều doanh nghiệp nói chung và các start-up nói riêng cho thấy tính ưu việt của công nghệ số trong hoạt động sản xuất - kinh doanh thời kỳ mới".

H.S